EGZERSİZ, ANTRENMAN
ve SPOR KAVRAMLARI ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR, SAĞLIK İÇİN HANGİSİ YAPILIR
Bir
yanda koşu bandında ter atan kendinizi diğer yanda da profesyonel bir yarış
pilotunu düşünün. İkinizin yaptığına da spor dersek, araba kullanmanın
sağlığınıza faydası yokken koşmanın ya da yürüyüşün sağlığa (kardiyorespiratuar zindelik) olumlu etkileri bilinen bir gerçek. Peki spor
sağlık için yapılıyorsa nasıl oluyor da araba yarışları da "spor"
sayılabiliyor? Yoksa sağlık için yapmamız gereken şeyler farklı mı? Öyleyse
spor sağlık için değildir şeklinde mi düşünmemiz gerekir? Ama futbol vb. sporlarda çokça fiziksel efor sarf edilir ve bu bir spordur. Öyleyse sağlık için spor yapmak doğrudur(?)... Kafanız
karıştı mı? Güzel :)
Bu yazıda, genelde aynı anlama geldiğini zannettiğimiz, birbirleriyle bağlantılı ama farklı 3 kavramı açıklamaya çalışacağım. Spor, Antrenman ve Egzersiz. Farklı alanlarda çok çeşitli tanımlar bulunmakla birlikte genel tanımlarına bakarsak:
SPOR, önceden belirlenmiş kurallara göre bireysel veya takım halinde yapılan, genellikle rekabete dayalı yarışma ve kişisel eğlence veya mükemmelliğe ulaşmak için yapılan fiziksel aktivitedir.
ANTRENMAN,
herhangi bir alanda istenilen düzeye ulaşmak için gerçekleştirilen sistematik
alıştırmalardır.
EGZERSİZ ise, fiziksel durumu geliştirmek veya sürdürmek ve sağlık amacıyla yapılan bazı aktivitelerin icrasıdır.
EGZERSİZ ise, fiziksel durumu geliştirmek veya sürdürmek ve sağlık amacıyla yapılan bazı aktivitelerin icrasıdır.
Yani
biraz daha açarsak, spor, öncelikli olarak belirli kurallara göre yapılan
eğlence ve yarışma amacı taşıyan aktiviteler iken antrenman, bir alandaki
performansı arttırmak amacıyla yapılan çalışmaların tümünü kapsar. Egzersiz ise, "esasen" sağlıklı, fit olmayı amaçlayan çalışmalardır. Örneklersek,
futbol maçları spor, futboldaki performansını arttırmak isteyen bir futbolcunun
yapacağı çalışmalar antrenman, sağlıklı bir bireyin formunu korumak ya da kilo
vermek için yaptığı çalışmalar ise egzersizdir diyebiliriz. Tam
burada bir parantez açmak isterim: Şahsen, antrenmanın, egzersiz kavramını da
içine alabileceği ve bu bağlamda aslında tek başlarına egzersizin amaçları
arasında sayılan konuları (kilo vermek/almak, postür sorunları vb.), herhangi
bir alandaki performansımızı artırma yönündeki "aşamalardan biri" olarak alıştırmalarımıza eklediğimizde bunların antrenman tanımı içerisinde kabul edilebileceğini söylemenin yanlış
olmayacağına inanıyorum.
Egzersiz kavramının sağlıklı yaşam açısından doğruluğunu gösteren bir başka nokta da, sağlık/zindelik amacıyla
hazırlanan programların kişinin ihtiyacı olan kardiyorespiratuar, direnç, esneklik
vb. "tüm unsurları" kapsayacak şekilde hazırlanması gerektiğidir ve bu, egzersiz kavramının içeriğine (duruma göre "bazen" antrenmana) çok daha uygundur. Örnek vermek gerekirse, futbol kardiyorespiratuar zindelik ve bazı kas gruplarının antrene edilmesi açısından kısmen faydalı olabilse de kişinin kamburu varsa buna olumlu bir etkisi olmayacaktır. Halbuki egzersizin tam olarak amacı bu gibi sorunları belirlemek ve gidermek yönündedir.
Özetle, buraya kadar yazılanlardan kendi içlerinde hepsinin faydaları ve önemi olmakla birlikte, "egzersiz" kavramının "sağlıklı yaşam" açısından bakıldığında antrenman ve özellikle spora kıyasla çok daha ön plana çıktığını söyleyebiliriz.
Yazıyı
bitirirken, sizleri sıkmadan konuyla
ilgili bir fikir edinmenize yardımcı olabildiğimi umuyor, buraya kadar okuduğunuz ve
zaman ayırdığınız için sonsuz teşekkür ediyorum.